Witam na mojej nowej stronie internetowej poświęconej miłośnikom szczurków!.
Szczurze ciekawostki!
Fascynujące: szczury potrafią zamykać dziurki w nosie pod wodą! Na wolności pływają tylko wtedy, kiedy jest to niezbędne. Są też doniesienia o szczurach nurkujących w poszukiwaniu jedzenia. Niektóre szczurki hodowlane uwielbiają się popluskać w wodzie w upalne dni.
Szczury maja duże siekacze, co można zauważyć, np. w czasie ziewania. Ale zębów w szczurzym pyszczku jest więcej, w sumie 16:4 siekacze i 12 trzonowców. Utracone zęby nie odrastają. Siekacze nie maja korzeni i rosną przez całe życie szczura. Jeśli jeden z nich się ulamie, to jego odpowiednik w drugiej szczęce nie może się ścierać i wciąż rośnie, rośnie, rośnie... Podobnie dzieje się przy nieprawidłowym ustawieniu zębów. Zdrowe zęby szczura maja kolor pomarańczowy.
Czy możesz od razu powiedzieć, ile palców ma szczur? Tylne łapki maja po pięć palców, przednie - po cztery w pełni wykształcone. Piąty to pozbawiony pazurka uwsteczniony kciuk. W przeciwieństwie do królików i świnek morskich, szczury mogą kręcić łapkami i zgrabnie nimi chwytać. To sprawia, ze są tak wyśmienitymi wspinaczami.
Co się zdarzy, gdy szczurek poczuje sie niedobrze? Szczury nie mogą wymiotować, ponieważ przeszkadza im w tym fałda w żołądku znajdująca się przy przełyku. Przed operacją mogą więc zjeść posiłek. Inne zwierzęta, np. koty lub psy, mogą wymiotować i dlatego nie wolno ich karmić wiele godzin przed operacją.
Gdy przyjżysz się uważnie szczurzemu ogonowi, odkryjesz, że w całości pokrywają go rządki łusek ułożonych na nim jak dachówki. Spomiedzy nich wyrastają szczeciniaste włoski. Ogon szczura pełni różne funkcje, m.in. magazynuje tłuszcz i jest termoregulatorem. Pomaga też szczurowi utrzymać równowagę.
PODSTAWY OPIEKI NAD SZCZURAMI
Nasze popularne szczury domowe wywodzą się od szczurów brązowych (rattus norvegicus) - różnią się od dzikich szczurów nie tylko budową ciała i wielkością, ale także zachowaniem i różnorodnością odmian. Szczury żyją przeciętnie 2-2,5 roku. Niestety wiele z nich (szczególnie szczurki ze sklepów zoologicznych i hurtowni - gdzie nie dba się o dobór zdrowych przodków) odchodzi o wiele wcześniej, głównie z powodu nowotworów i chorób neurologicznych. Ogonki obchodzące swoje 3-cie urodziny są rzadkością i jednym z naszych celów hodowlanych. Są to bardzo mądre i sprytne zwierzęta, które - o ile socjalizacja jest przeprowadzana prawidłowo - zazwyczaj mocno przywiązują się do swoich opiekunów. Przy odrobinie cierpliwości można nauczyć je wykonywania różnych sztuczek oraz reagowania na proste polecenia. Samce dorastają przeciętnie do długości 30 cm bez ogona i wagi 400 - 600 gramów, a samiczki mają przeciętnie 26 cm długości ciała bez ogona i wagę 350 - 450 gramów. Otyłość u szczurów mocno obciąża serce i wątrobę, więc należy pilnować diety. Samiczki zazwyczaj osiągają dojrzałość płciową w wieku 5 - 8 tygodni (chociaż zdarzały się przypadki, gdy młodsze samiczki zachodziły w ciążę), a samce w wieku 4,5 tygodnia, więc jeśli ogonki mają ukończone 32-33 dni nie można trzymać ich razem z płcią przeciwną. Szczury korzystają ze wszystkich zmysłów, przy czym ich wzrok jest słaby. Główną rolę przejmują węch, słuch i dotyk. Ogonki o różowych i czerwonych oczach widzą gorzej, więc aby "nastawić ostrość" i ocenić odległość poruszają głową na boki - "skanują teren."
Towarzystwo
Szczury to zwierzęta stadne - potrzebują towarzyszy tej samej płci. Samiczki powinny tworzyć stado z samiczkami, a samce z samcami. Człowiek nie zastąpi dla szczura innego szczura, ogonki spędzają ze sobą czas, gdy opiekuni są w szkole/pracy/śpią, bawią się ze sobą, iskają się, myją się nawzajem, śpią wtulone w siebie, ogrzewają się gdy jest im zimno, razem psocą i buszują w klatce i na wybiegu. Szczury porozumiewają się za pomocą ultradźwięków, piszczenia, fukania i innych odgłosów. Potrafią tworzyć rozbudowane relacje w stadzie, szczególnie jeśli stado liczy powyżej 2 szczurków. Z naszych obserwacji wynika, że idealna ilość ogonków w stadzie wynosi przeciętnie 3 - 6, więcej tylko jeśli stado jest zgrane i łagodne. W każdym stadzie jest szczur alfa (przywódca) oraz szczur beta (drugi w hierarchii). Obserwowanie licznego stada jest wspaniałym doświadczeniem.
Klatka
Idealna klatka ma dla każdego szczura 0,06 m3 przestrzeni (przy czym zazwyczaj samce potrzebują więcej miejsca). Klatka dla 2 samców lub 2-3 samic to wymiary minimalne: kuweta 40 x 70 cm, wysokość 80 cm. Klatka dla większej ilości szczurków powinna być odpowiednio większa. W razie pytań chętnie służymy radą. Generalnie: im więcej, tym lepiej. Rozstaw prętów: maksymalnie 2-2,3 cm! Idealny to 1,5 cm. Przez pręty o rozstawie 2 cm dorosłe samiczki mogą się przecisnąć, a młode szczurki wyjdą bez problemów. Klatki dla szynszyli, królików i świnek morskich zazwyczaj nie nadają się dla szczurów ponieważ mają najczęściej rozstaw prętów 2,5 cm. Zazwyczaj trzeba je dodatkowo osiatkować siateczką o drobnych oczkach. Klatki dla chomików są za to o wiele za małe. Między piętrami powinno być min. 30 cm odległości, tak aby szczury mogły swobodnie stanąć na tylnych łapkach. Pięterka można wyjąć, zyskuje się dzięki temu dużo miejsca i można urządzić ogonkom klatkę według własnego pomysłu, umieszczając w niej rury, hamaczki, tarasy, koszyczki, itp. Szczury to zwierzęta, które lubią ruch, lubią skakać, wspinać się i biegać. Potrzebują jak największych klatek. Szczury powinny mieszkać w klatce. Akwarium nie wchodzi nawet w grę! Przede wszystkim, koszt kupienia akwarium o odpowiednich wymiarach jest o wiele większy niż klatki, a poza tym w akwarium będzie szczurom za gorąco - nie ma tam odpowiedniej cyrkulacji powietrza. Ścianki akwarium to idealne miejsce dla mnożenia się bakterii i o wiele trudniej jest je sprzątać, szczególnie myć. Akwarium również trudniej jest urządzić tak, by odpowiadało to szczurkom.
Wystrój wnętrza
Szczury mówią tak dla elementów umeblowania ich pałacu takich jak:
UWAGA! Szczurki nie potrzebują małych, wąskich rurek, które zazwyczaj są na wyposażeniu, ani tym bardziej wąskich drabinek - gdy są małe, wdrapią się na pięterka po prętach (uwielbiają to robić), a gdy podrosną bez problemu na nie wskoczą!
Szczurki mówią nie dla:
Pożywienie
Czego nie należy podawać ogonkom, nawet w małych ilościach:
Z czym ostrożnie - tylko od czasu do czasu i w małych ilościach:
Podstawowe pożywienie:
Co nasze szczury jeść powinny:
Można również podawać, ale nie za często:
Co piją:
Nadmiar białka zwierzęcego (nabiału i mięsa) może doprowadzić do uczulenia - skazy białkowej.
Podawanie mleka i potraw mlecznych takich jak koktajle może się z kolei skończyć biegunką.
Można kupować gotowe karmy:
Tańsze karmy typu Vitapol, Vitakraft, Megan są niepolecane i radzę ich unikać w końcu na pewno chcemy zapewnić naszym przyjaciołom jak najlepsze żywienie, a nie śmieci.
Smakołyki
Smakołyki powiny być podawane tylko od czasu do czasu, nie mogą stanowić codziennego elementu diety. Zbyt częste podawanie ich grozi otyłością,a za tym idą horoby, m.in. układu krążenia, a nawet serca, więc proszę tego nielekceważyć !!!
Higiena Jako podłoże do klatki bardzo polecamy drewniany "żwirek" z drzewa bukowego. Podściółka produkowana z drzew iglastych jest trująca.
Podściółkę należy wymieniać niezależnie od ilości szczurów co tydzień - nawet jeśli jeszcze nie czuć brzydkich zapachów, namnażają się w niej bakterie. Oczywiście w miarę potrzeby można ją wymieniać częściej.
Również co tydzień dobrze jest umyć dokładnie całą klatkę. Tarasy, koszyczki, półki, itp., powinno się przecierać codziennie.
Polarki, które służą ogoniastym jako norki, hamaki, czy gniazda powinno się prać maksymalnie co 3 - 4 dni. Bardzo polecamy polar: jest ciepły, dobrze się pierze, szybko schnie i nie ma wystających nitek, w które mogą się zaplątać szczurkom łapki czy ogonki.
Szczury nie potrzebują kąpieli, same dbają o swoją czystość. Kąpiemy je tylko w wyjątkowych sytuacjach: gdy mocno się czymś ubrudzą, gdy jest to potrzebne przy niektórych chorobach, gdy chcemy z nimi pojechać na wystawę, itp.
Szczuki można kąpać używając rozcieńczonego Nizoralu lub szamponu dla kociąt (ewentualnie płynu do higieny intymnej - szczury mają bardzo wrażliwą skórę). Woda powinna być ciepła (nieco cieplejsza niż temp naszego ciała).
Można napuścić trochę wody do zlewu, jeśli jest duży, lub do wanny/brodzika. Szczury powinny swobodnie stać w każdym miejscu. Po kąpieli należy je dokładnie wytrzeć ręcznikiem, można również podsuszyć je suszarką (z odległości 40 - 50 cm, trzeba uważać aby ich nie poparzyć i tylko jeśli nie boją się dźwięku suszarki).
Większość szczurów panicznie boi się wody i kąpiel jest dla nich ogromnym stresem. Podkreślamy, że nie jest to niezbędny zabieg higieniczny, ogonki można kąpać tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Mycie ogonków. Szczury z reguły nie myją swoich ogonów - należy je co kilka dni delikatnie przecierać wacikiem nasączonym ciepłą wodą.
Adopcja, kupno i pseudohodowle Jedną z najlepszych "metod" otrzymania szczurka jest adopcja. Cały czas mnóstwo maluszków szuka kochającego domku. Są to maluszki nierasowe z "wpadek" (ktoś kupił w sklepie parkę, a nie 2 szczury tej samej płci lub kupił zaciążoną samiczkę), z interwencji w pseudohodowlach, znalezione na ulicy, podrzucone do schroniska lub komuś pod drzwi... Powołane do życia z głupoty lub niewiedzy ludzi, bardzo potrzebujące pomocy w postaci nowego opiekuna. Są oddawane za darmo, często jest wymagane podpisanie umowy adopcyjnej. Szczurki można kupić w sklepie i wiele osób tak właśnie zaczyna z nimi przygodę. Niestety w większości wypadków takie szczurki pochodzą z hurtowni i giełd zwierzęcych, gdzie są trzymane i rozmnażane w tragicznych warunkach. Samice są często trzymane w miniaturowych pojemnikach, rodzą w kółko, bywa, że do śmierci z wyczerpania. Maluchy nie są odpowiednio odżywiane, są za wcześnie oddzielane od matki i nie są socjalizowane. Nawet jeśli są z "domowych hodowli", warunki ich rozrodu nie zawsze są lepsze... osoby, które je rozmnażają zazwycza nie mają pojęcia o genetyce i o prawidłowym zajmowaniu się miotem. Już w sklepach najczęściej są trzymane w malutkich gablotkach, nie są rozdzielane płciami (5-tygodniowe samiczki zachodzą w ciążę z braćmi), często bez odpowiedniego pokarmu i wody. Nie są również leczone. Kupno ogonka przeziębionego, czy ze świerzbem jest raczej regułą niż wyjątkiem...
Nie popieram istnienia ferm gryzoni, gdzie są one męczone i cierpią - dlatego nie popieram kupowania żywych zwierząt w sklepach. Żadnych zwierząt - czy to gadów, gryzoni, ryb, czy papug. Sklepy rządzą się prawami popytu i podaży. Na miejsce kupionych szczurków właściciel sklepu zamówi kilka nowych: gdy jest popyt, jest i podaż, a sklep ma zarabiać na sprzedawanych zwierzętach. Poza tym bardzo często takie ogonki pochodzą z chowu wsobnego. Nie są w żadnym wypadku "gorsze" od adoptowanych, ale kupując w sklepie zawsze napędza się popyt dla hurtowników i skłania ich do powoływania do życia kolejnych zaniedbanych miotów...
Pojawiły się jakiś czas temu "domowe" hodowle szczurów "rasowych bez rodowodu". Niestety osoby, które je rozmnażają, niewiele wiedzą o genetyce, odmianach oraz zasadach bezpiecznej i odpowiedzialnej hodowli. Nasze domowe szczurki nie mają ras: wszystkie są tej samej rasy, szczur laboratoryjny. Mają za to wiele różnych odmian.
Ogonki z uszkami dumbo nie są genetycznie "lepsze" czy "rasowe". Po prostu mają inny kształt uszek. Sam kształt uszu czy sierści nie wpływa na charakter ani zdrowie zwierzęcia. Tak samo z różnymi kolorami i znaczeniami - takie cechy absolutnie nie świadczą o pochodzeniu szczurków ani ich zdrowiu.
Czasami można spotkać się z obietnicami pseudohodowców, że ich szczurki są zdrowe, ponieważ nie pochodzą z chowu wsobnego, są z różnych końców Polski albo nawet z zagranicy. Jednak dziedziczenie chorób genetycznych nie jest takie proste: sam fakt, że dani rodzice nie są spokrewnieni nie znaczy, że miot będzie zdrowy. Wiele chorób genetycznych dziedziczy się recesywnie i semidominująco - rodzice mogą nieść choroby genetyczne, które niezależnie od ich stopnia pokrewieństwa ujawnią się u maluszków. Ponadto efektów wielopokoleniowego chowu wsobnego nie da się zlikwidować po jednym kryciu. To, że rodzice są zdrowi w wieku 6 miesięcy, nie znaczy, że będą zdrowi w wieku 2 lat...
Tylko znajomość przynajmniej 3 - 4 pokoleń przodków danej linii może dać jakąś gwarancję, że rodzice nie niosą niekorzystnych mutacji. Nie chodzi wyłącznie o znajomość imion szczurów: ale o wiedzę o ich zdrowiu, chorobach, przyczynie śmierci i o losach spokrewnionych z nimi linii. Pseudohodowcy nie prowadzą takich rejestrów, nie wydają metryk z wypisem przodków i nie kontrolują tego, co dzieje się z przodkami i maluszkami. Nie ma też możliwości weryfikacji podawanych przez nich informacji.
Hodowle szczurów rodowodowych wydają metryki, na podstawie których można prześledzić losy wielu pokoleń linii. Można rozmawiać z hodowcami, od których pochodzą przodkowie miotu i można czytać o losach wszystkich ogonków na forach szczurzych. Wyniki sekcji zwłok szczurów i przyczyny ich śmierci są jawne i upubliczniane. Hodowcy współpracują ze sobą, nie tylko w skali kraju, ale całego świata, a dzięki temu wszyscy możemy korzystać z ogromnego doświadczenia i wiedzy osób, które hodują szczury rodowodowe od ponad 20 lat. Wykluczanie linii z problemami również jest ułatwione, ponieważ hodowcy z różnych krajów wymieniają się informacjami o swoich liniach. Solidne przygotowanie teoretyczne z zakresu genetyki, anatomii, znajomości odmian i chorób jest gwarantowane koniecznością zdania testu z wiedzy, a etyczne postępowanie i dbanie o zwierzęta jest zagwarantowane regulaminami stowarzyszeń - nie zapewni tego żaden pseudohodowca.
Jako cechę wyróżniającą pseudohodowcę jest czasem podawany fakt, że prowadzi on "hodowlę domową". Odróżnia go to jedynie od fermy gryzoni. Wszystkie hodowle szczurów rasowych są to hodowle amatorskie i są prowadzone na niewielką skalę w domach, ogonki mieszkają z nami i są pod naszą stałą opieką.
Żadna zarejestrowana i zrzeszona w stowarzyszeniu (czy to w Polsce, czy za granicą) hodowla szczurków rodowodowych nie sprzeda swoich maluszków pseudohodowcy i rozmnażaczowi. Hodowle nie ogłaszają się również na allegro czy ebayu - chętnych szukają za pośrednictwem stron internetowych i forów dyskusyjnych o tematyce szczurzej. Informacje dotyczące zdrowia szczurków i mykoplazmozy. Każdy z nas pragnie, aby jego szczur był zawsze zdrowy i w pełni sił i wszystkim tego serdecznie życzymy. :) Jednak czasem ich zdrowie szwankuje... Szczury w ciągu swojego życia mogą przechodzić przez różne choroby, a większość z nich nie jest warunkowana genetycznie. Rzecz jasna nie możemy zapewnić, że szczurki rodowodowe będą idealnie zdrowe aż do końca życia. Nie mamy wpływu np. na zapalenie płuc, czy ropnie w miejscu zranienia. Możemy jedynie zagwarantować, że linie w których są potwierdzone choroby genetycznie nie są rozmnażane, a maluszki, które idą do nowych domków, są zdrowe.
Poniższe informacje tyczą się wszystkich szczurków, również "sklepowców" i "adoptowanych bid".
Zdarzają się przeziębienia (które zazwyczaj są niegroźne i łatwe do leczenia), zapalenia górnych dróg oddechowych, nieco rzadziej zapalenie płuc, powypadkowe urazy kończyn, alergia. Bywa, że ogonki mają ropnie po ugryzieniu czy zadrapaniu lub martwicę po zastrzykach. Zdarza się, że w organizmie rozwija się ognisko zapalne, np. stan zapalny węzłów chłonnych, ucha, dróg rodnych. Bywa, że mają guzy - ropnie, kaszaki, gruczolaki, mięśniaki, tłuszczaki, itp. Nie każdy guzek jest nowotworem! I nie każdy jest złośliwy.
W tych wszystkich wypadkach można jak najbardziej leczyć zwierzę, a guzy usuwać chirurgicznie. Rzecz jasna lepiej jest zapobiegać niż leczyć, dlatego odpowiednia opieka nad szczurkami i prawidłowa diagnoza są takie ważne.
Szczury są szczególnie narażone na zachorowanie w podeszłym wieku, gdy spada ich odporność. Starsze samiczki są narażone na gruczolaki (w wieku ok. 2 lat przechodzą "menopauzę" i wtedy ich gospodarka hormonalna może być rozchwiana). Nie można ignorować jakichkolwiek oznak złego samopoczucia, ani tym bardziej kichania, porfiryny w nosku czy oczkach, słaniania się, tracenia równowagi, braku apetytu.
Trzeba być świadomym możliwości wystąpienia problemów zdrowotnych i konieczności ponoszenia często wysokich kosztów weterynaryjnych. Szczurza starość bywa ciężka...
Mykoplazmoza to potoczna nazwa choroby spowodowanej bakteriami mycoplasma pulmonis, niszczącymi błony komórkowe. Choroba ta odpowiedzialna jest za infekcje dróg oddechowych i rodnych.
Niemal wszystkie szczurki są nosicielami tych bakterii (zarażają się poprzez kontakt seksualny i mleko matki, bakterie osiadają w nabłonku dolnych dróg oddechowych), ale w zdecydowanej większości przypadków bakterie nie namnażają się i nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia.
Jedynie w wypadku znacznego spadku odporności, silnego stresu i najczęściej również wystąpienia innej choroby, bakterie mogą się namnożyć i spowodować wystąpienie mykoplazmozy. Nie leczona jest śmiertelna, ale można ją zaleczać antybiotykami, np. doksycykliną, tetracykliną, enrofloksacyną.
Mykoplazmoza jest często infekcją wtórną i dlatego bywa, że ciężko ją zdiagnozować. W związku z tym w wypadku, gdy szczurek kicha, ma wycieki porfiryny z noska, oczu czy uszu, gdy jest wyraźnie osłabiony, apatyczny i nie ma apetytu, dobrze jest oprócz leczenia właściwej choroby zastosować też leczenie mykoplazmozy. Bakterii mykoplasmosa nie da się skutecznie usunąć z organizmu, ale choroba po zaleczeniu może się nie ujawniać przez wiele miesięcy. Nie jest w żadnym wypadku "wyrokiem" dla szczura. PODSTAWOWE WYPOSAŻENIE Wszystko przemyślane? Zanim zdecydujemy się na zakup szczórów, rozważmy, czy będziemy się nimi mogli opiekować przez dwa, trzy lata. Kupmy wyposażenie i urządźmy szczurom wybieg, zanim wprowadzą się do nas. Szczury możemy kupić u doświadczonego hodowcy lub wziąć je ze schroniska dla zwierząt. Można też wziąć zwierzątko od znajomych albo kupić w specjalistycznym sklepie zoologicznym. Jeśli chcemy, by szczury czuły się u nas jak w domu, postarajmy się o co najmniej 3 osobniki tej samej płci. Punkt po punkcie Przed dokonaniem zakupu należy zwrócić uwagę na to, czy:
zwierzęta mają co najmniej pięć tygodni;
są oddzielone w boksach według płci;
mają błyszczące oczy, czyste noski i uszy;
ich futerko jest czyste i błyszczące, nie widać zanieczyszczeń w okolicach odbytu;
poruszają się płynnie, nie utykają
nie są ani grube, ani za chude
są żwawe i ciekawskie.
Kto z kim? Kilka samic lub kilku samców świetnie czuje się na co dzień w swoim towarzystwie, jeśli przebywają razem od urodzenia. Mogą tworzyć domowe stadko. Wykastrowany samiec będzie też dobrze się czuł w gronie samic. Krok po kroku Zanim szczury zagoszczą w naszym domu trzeba przygotować: